ÄBIBERGERI SUONE
De Äbibergeri Suone bevindt zich in het Vispertal en loopt van Eisten naar Stalden. De Äbibergeri Suone ontvangt zijn water uit de Saaser Vispa iets onder Eisten op een hoogte van 1060m. Het bevloeit de akker op de Äbiberg en eindigt bij Liechtbiel op 965m, iets boven Illas. Het irrigatiesysteem dateert uit 1428 en is het grootste gedeelte begaanbaar en voert over de volle 5km volledig water.
In Wallis, en met name het Rhônedal met zijn direct aanliggende valleien heerst een zeer droog klimaat, omdat de omringende bergen van de Walliser- en Berner Alpen de neerslag in de vallei grotendeels tegengaan. De irrigatiekanalen zijn in deze streken dus van levensbelang.
Wij wandelen vanuit Eisten richting Stalden, fotograferen een paar omliggende dorpen die diep in het dal aan de Saaser Vispa liggen en wandelen over de dalweg richting Stalden. Het eerste gedeelte van de route langs de suone is onbegaanbaar en daarom staat de suone in dit gedeelte dan ook niet aangeschreven. Fallowina, de berghang boven de eerste lawinegalerij voor Eisten, heeft ook dit jaar weer veel schade aangericht. De suone- weg iets lager dan de dalweg die hier toch grotendeels onder de grond loopt laten ze zo liggen. De wandelroute die we nu gaan vergt al genoeg onderhoud zo te zien. Verderop zien we de suone ca. 5m lager lopen en nog iets verder wordt het wandelpad langs de suone al weer onderbroken omdat het totaal verwoest is. De suone ligt hier ondergronds en loopt iets verder onder de bergwand en rijbaan door naar de andere zijde van de hoofdrijbaan. De volgende 1.5 km is de suone niet te zien, we zijn dan aangekomen in Raftgarten.
In Raftgarten blijven we de dalweg volgen omdat de suone die nu aan de andere kant van de hoofdrijbaan ligt gevaarlijke stukken kent met diepe afgronden en slecht onderhouden wordt volgens een van de bewoners. Wij volgen zijn raad op en wandelen verder over de dalweg richting Stalden. In het volgende dorp Resti staat de Suone dan inderdaad aangegeven, vanwaar het dan nog een klein uur wandelen is naar Illas. Een steil stukje gaat langs de woningen naar de hoofdrijbaan iets hogerop, die we vervolgens passeren waarna er weer een steil stukje volgt. Dan horen we het water stromen en zijn we inderdaad aangekomen bij de Äbibergeri Suone. Langs de suone gaat het vervolgens richting Liechtbiel, om dan door te wandelen naar Illas en vervolgens bereiken we de hoofdrijbaan richting het Saastal. Aan de andere zijde van de rotonde, waar Saaser- en Matter Vispa samen komen, wandelen we naar de bushalte. Daar wachten we op de bus die ons terugbrengt naar Eisten, waar de auto staat. Deze suone weg geeft ons een heel ander kijk op het eerste gedeelte van het Saastal, dat met de auto maar een saai stuk is.
