Berghutten Zwitserland

• Grimsel pashoogte

De Grimselpass, aangelegd in 1894 en 2164m hoog, vormt de verbinding tussen het Zwitserse kanton Bern (Innertkirchen) en kanton Wallis (Gletsch). Tevens is het een waterscheiding tussen enerzijds de Noordzee en anderzijds de Middellandse Zee. Vanuit het noorden kan de pashoogte bereikt worden via het Haslital. Vanuit Innertkirchen moet over een afstand van 25 kilometer een hoogteverschil van bijna 1500m overwonnen worden. 

Op de kale pashoogte bevindt zich de diepblauwe Totesee, een paar gebouwen en een kapel. De afdaling naar Gletsch is maar vijf kilometer, dit wordt verder besproken onder de Furkapass. Tevens is dit het uitgangspunt voor een wandeling naar de Hussegghütte, Sidelenhorn, Berghaus-Oberaar en Oberaargletscher. (Zie ook het verhaal onder Berghutten; Husseghütte met Sidelenhorn, Berghaus Oberaar en Alpinehütte Bäregg). Ook bestaat de mogelijkheid om vanaf pashoogte naar Obergesteln en Münster (in het dal van Wallis) te wandelen. Meer hierover onder bergwandelen Oost-Wallis 1 (Oberwald-Fiesch).

• Oberaarsee

Berghaus-Oberaar is nog steeds via de zes kilometer lange smalle weg (Panoramastrasse) te bereiken. Omdat passeren niet mogelijk is, is het verkeer d.m.v. verkeerslichten geregeld. In de Oberaarsee, wordt het smeltwater van de Oberaargletscher opgevangen dat vanaf de Oberaarhorn komt. De cabineliften van de plaatselijke energiemaatschappij KWO zullen in de toekomst geschikt gemaakt worden voor personenvervoer, omdat de toegangsweg naar de Oberaar teveel onderhoud vergt. Dat het weer hier zelfs in hartje zomer onberekenbaar is laten de volgende beelden zien. De foto’s van vers gevallen sneeuw zijn op 26 juni genomen. Alpinhütte Bäregg met Sidelenhorn in de sneeuw. De eenvoudige wandeling naar de Oberaargletscher is zeker de moeite waard.

 

• Toegangskaart Oberaarsee

Sinds 2019 moet er een geldig toegangsbewijs gekocht worden voor deze weg naar de Oberaar, dit geldt voor het gehele traject vanaf de Grimselpashoogte tot aan het stuwmeer en/of Berghaus Oberaar. Door het kenteken in te voeren is het op afstand eenvoudig te controleren. Een dagkaart kost 5 CHF, tot 4 dagen betaalt men 10 CHF een week kost 20 CHF en een jaarkaart kost slechts 30 CHF. In het gebouw aan de linkerzijde bevindt zich nu een ticketautomaat.

• Oberaarsee

Maar op een dag als deze is men al gauw bereidt om 5 CHF te betalen en te genieten van het weidse uitzicht, want het uitzicht op de Oberaar is geen dag hetzelfde.

De Oberaarbahn deed al jaren dienst om KWO werknemers van Grimsel Hospiz naar het stuwmeer van de Oberaarsee te vervoeren. Voornamelijk in de wintermaanden als de panoramaroute naar de Oberaarsee niet meer toegankelijk is wegens sneeuwval. Eind juni 2021 wordt de KWO Oberaarbahn in de zomermaanden ook toegankelijk gemaakt voor publiek. Bezoekers kunnen dan vanaf Grimsel Hospiz in ca 30 minuten naar het bergstation van de Oberaarsee zweven. De zelfrijdende cabine kabelbaan is geschikt voor acht personen en kost 32 CHF per persoon retour. Een ritje met een motorvoertuig via de 6 km. lange Panoramastrasse zal 10 CHF gaan kosten i.p.v. 5 zoals voorheen. Bovendien zal in de toekomst een maximum aantal motorvoertuigen het Oberaargebied in worden gelaten om zo de flora en fauna beter te beschermen. In de wintermaanden doet de Oberaarbahn alleen dienst voor KWO medewerkers voor onderhoudswerkzaamheden en renovatie.

• Oberaarsee/Oberaarhorn/Oberaargletsjer

Zoals gezegd is de Oberaarsee nog steeds met de auto te bereiken. Elk  vol uur gaat  het verkeerslicht 10 min op groen, waarna men tot het half uur de tijd heeft om naar achteren te rijden. Omgekeerd, bij de Oberaarsee gaat om het half uur  het verkeerslicht 10 minuten op groen en heeft men tot het vol uur de tijd om de Grimselpass te bereiken. Passeren is nagenoeg onmogelijk en als een ieder zich aan de voorschriften houdt kan er niets gebeuren, al denken fietsers er soms anders over en blijft het opletten. Halverwege de toegangsweg fotograferen we de Lauteraarhorn, Lauteraargletscher en Unteraargletscher waar we tijdens de heenreis een prachtig zicht op hebben.

Bij het meer is een grote parkeerplaats en daar  parkeren we de auto. Er zijn van die plekken in Zwitserland waar je nooit genoeg van krijgt, waar je regelmatig terugkeert terwijl het er dan weer heel anders uitziet dan de vorige keer dat je er was. De Oberaar is zo’n plek, opnieuw fotograferen we de Oberaarsee en over de stuwdam wandelen we langs de Oberaarsee richting de  gletsjer. De wandeling staat als een uurtje aangegeven, maar de laatste jaren is de gletsjer behoorlijk afgenomen en kan men er rustig een kwartiertje bij rekenen om de gletsjer te bereiken.

De Oberaargletscher ontspringt op de 3216m hoge Oberaarjoch en eindigt in het 1100m lager gelegen stuwmeer Oberaarsee. P. 2317 is een herkenbaar punt op de wandelroute en zal hier nog wel jaren liggen. Over een stenen plateau gaat het richting Grosse Wang, waar we halverwege de wandelroute zijn. We passeren er een bergbeek en bereiken uiteindelijk de Oberaargletscher aan het eind van de Oberaarsee, we maken er foto’s en wandelen over dezelfde weg terug.

• Project 2011 Oberaar

Een project in 2011 van de KünstlerInnengrüppe l‘art pour l‘aar, genaamd “Die Ökologie im Visier”(zie ook http://www.lartpourlaar.ch/) op de Oberaar, maakt geïnteresseerden duidelijk wat de gevolgen zijn van een verhoging van het waterniveau. De KWO wil in de toekomst de muren van de stuwmeren verhogen om zodoende nog efficiënter te kunnen gaan werken met het water uit de bergmeren voor het opwekken van energie. Het investeringsprogramma van KWO plus wordt op de Grimsel Nollen bij Grimsel Hospiz uitgelegd. We nemen nog een aantal foto’s op de Oberaar en volgen het project op de Grimsel Nollen.

• Grimsepas

De wandelroute over de Nägelisgrätli naar de Rhonegletscher begint op een hoogte van 2165m op de Grimselpass. We lopen vanaf de parkeerplaats achter het restaurant Alpenrösli en langs het waterscheiding  monument, dat denkbeeldig het water scheidt richting Noordzee en Middellandse zee. Gemoedelijk stijgen we naar 2400m en blikken nog even terug naar pashoogte. De steen-mannetjes op de route geven de bergroute aan, met hier en daar een likje rood-witte verf op de stenen. Al met al een goed gemarkeerde wandeling richting Rhonegletscher. Hier hebben we een prachtig uitzicht op de Furkapass vanaf Nägelisgrätli.

• Wandelroute

Langs en door grote steenformaties gaat het bergopwaarts. We genieten van de terugblik richting Grimselpass met zijn grijze Grimselsee. We zien het water komend van de Finsteraargletscher en Lauteraargletscher overgaand in de Unteraargletscher om uiteindelijk uit te monden in de Grimselsee. Een prachtige wandeling door een ruig romantisch gebied. De Gärstenhörner aan het eind van de Nägelisgrätli komt steeds duidelijker in beeld. De Nägelisgrätli Hütte  is een oud militaire bivak en momenteel privé bezit.

 

 

• Berghut Nagelisgratli

De Nägelisgrätli Hütte, voorzien van zonnepanelen, is een privé hut gelegen op een prachtige locatie, hoog boven de Remersee aan de Nägelisgrätliweg. Met een beetje geluk kun je een foto maken met de beide zeeën, de Remersee en Grimselsee. We vervolgen de route richting Rhonegletscher en blikken nog even terug naar de Remersee. De Dammastock (3630m), Rhonestock (3596m) en Furkahorn (3169m) komen al boven de Nätelisgrätli uit. Langs de Grätlisee gaat het bergafwaarts richting Rhonegletscher.

• Nagelisgratli

Een aantal sneeuwvelden moeten worden overgestoken. Een verwijzing rechts boven aan de grote steen duidt erop dat ook de Rhonegletscher steeds verder afneemt. Rechtdoor was de oude weg. Tegenwoordig wordt aangegeven; Rhonegletscher (neuer Weg) links aanhouden en hoger gelegen. Aan het eind van de Nätelisgrätli (2634m) hebben we een prachtig uitzicht op de Rhonegletscher en Furkapass met hotel Bèlvédere. De ijs grot, die gemaakt is in de Rhonegletscher, is zeker 1 km lopen. De ijs grot is afgedekt met wit vilt, dat van de bovenzijde goed te zien is, om het smelten enigszins tegen te gaan. Bim grosse Stein en Roti Blatté  zijn we aan het eind van de route, hier gaat het naar beneden richting Rhonegletscher, die daar kan worden overgestoken richting Trifthütte, Dammahütte of Chelenalphütte. De drie-duizenders; Dammastock, Rhonestock ,Tiefenstock ,Galenstock en Furkahorn steken ver boven de Rhonegletscher uit. Aan het eind van de Rhonegletscher heb je de overgang over de Limistock en Wysse Nollen, naar de Trift. Hier is de gletsjer van de De Gärsten Hörner al in een kleine zee verandert. De terugweg gaat over de zelfde route, langs de prachtige Grätlisee. Het privéhutje is inmiddels afgesloten. Uiteindelijk eindigen we de bergroute bij de Totesee (2160m) op de Grimselpas.

• Grimsel Hospiz/Grimselsee/Ratrichsboden

Iets onder pashoogte, op een hoogte van 1980m, ligt Hospiz. Het op een rotspunt gelegen Hospiz staat op een schiereiland in de Grimselsee (Nollen). Nabij de pashoogte liggen drie grote stuwmeren te weten; Grimselsee, Räterichsbodensee en de Oberaarsee. Dat het kan spoken op de passen weten we allemaal, de foto's laten zien dat het ook leuke beelden kan opleveren. Vanaf Grimsel Hospiz begint de route naar de Lauteraarhütte 2393m. (Zie het verhaal onder Berghutten; Lauteraarhütte). (Zie de volgende link: http://www.grimselwelt.ch/).

Op Grimsel Hospiz zijn in de zomermaanden nu 3 cabine kabelbanen actief, te weten; de Hospizbahn, Oberaarbahn en Sidelhornbahn. De Sidelhornbahn draait al weer wat jaartjes en brengt wandellaars van Grimsel Hospiz over de Grimselsee naar de voet van de Sidelhorn, een markant uitzichtpunt op de Grimselpas. Aangezien er grote bouwwerkzaamheden verricht moesten worden aan de Stuwdam van de Spitallamm is deze stuwdam jaren en zeker tot 2025 afgesloten voor publiek. Om toch bij de Lauterarhütte te komen kan men met de Hospizbahn via Sommerloch en Juchliweg de wandelroute naar de Lauteraarhut volgen. De Oberaarbahn staat hierboven in een artikel beschreven.

• Grimselsee

Bij de Grimselsee, vanaf Grimsel-Hospiz, zien we op de achtergrond de Zinggenstock 3456m, Desorstock 2871m, Finsteraarhorn 4274m (hoogste berg van Berner-Oberland), Agassizhorn 3953m en Escherhorn 3078m. Al jaren is de Grimselsee een omstreden meer in het kanton Bern. Er liggen plannen bij de KWO om de stuwdam van de Grimselsee met 23 meter te verhogen. De verhoging is noodzakelijk om meer water op te vangen in de Grimselsee zodat de energieproductie van het stuwmeer met 75% toeneemt. Er zal in de zomermaanden meer water achterblijven in de Grimselsee zodat het langere tijd benut kan worden voor het opwekken van stroom.

• Meertjes Grimselsee

Maar zoals gewoonlijk zijn er natuurlijk ook tegenstanders, die vooral tegen de plannen zijn vanwege het milieu. Door de stuwdam te verhogen komen moeraslandschap, zeldzame Arven (dennen met 5 naalden uit één schacht) en een deel van een gletsjer onder water te staan, natuurgebieden die in Zwitserland van nationaal belang zijn. Het gebied valt immers onder het UNESCO werelderfgoed. De Juchlibach komt van Bächlisboden  en voedt de Grimselsee. Het “Arvenwald” bevindt zich aan de noordzijde van de Grimselsee, aan de voet van de Brünberg, met daarachter de Gärstenhörner. Aan het eind van de Grimselsee zijn een aantal gletsjermeren ontstaan nabij de uitloop van de Unteraargletscher, het heeft een prachtige vegetatie met bijzondere mossen en vanaf  hier  is er een prachtig uitzicht op de Lauteraarhütte en Finsteraarhorn 4274m.

• Grimsel Hospiz

We fotograferen de omstreden stuwdam met ernaast hotel Grimsel Hospiz met op de achtergrond de Gästenhörner 3189m. De Sidelhornbahn, die ooit een werkbaan was voor de werknemers van de KWO, brengt sedert juli 2012 nu ook wandelaars naar het Oberaargebied. Vanaf Hotel Grimsel Hospiz zweeft de gondelbaan U over de Grimselsee naar Hausenegg. Een topuitzicht in een hoog alpine waterparadijs is het uitgangspunt voor vele wandelroutes o.a.: Sidelenhorn, Husseghütte, Berghaus Oberaar, Oberaarsee, Alpinehütte Bäregg en vele andere wandelingen die deze prachtige omgeving rijk is. Met een druk op de knop haal je de cabine naar het desbetreffende station. Zowel In het dalstation als in het bergstation kun je een toegangsbewijs kopen, daarna scan je  het toegangsbewijs waarna de cabine zichzelf in werking zet. Of de Kessiturmbahn (van Grimsel Hospiz naar de Oberaarsee) in de toekomst ook geschikt wordt gemaakt voor toeristen moeten we maar afwachten.

In  September 2012 zijn de omstreden plannen om de stuwdam met 23 meter te verhogen met een grote meerderheid goedgekeurd door het parlement van het Zwitserse kanton Bern. Wanneer met de bouw begonnen kan worden is nog niet bekend, tegenstanders hebben opnieuw protest ingediend. Zodra er meer bekend is zal ik u hierover informeren. Wij denken maar zo, de natuur komt wel terug al kost dit enige tijd, in ruil voor schone energie zal je het een met het ander moeten afwegen. 22 December 2015 waren de vijf rechters het eens, het project werd afgewezen. Woensdag 5 april 2017 heeft het Bundesgericht van Zwitserland ermee ingestemd om de muur alsnog te verhogen, media schrijft "Grimsel-Staumauer: Umweltverbände haben Nachsehen".

Maart 2019, de kogel is door de kerk, juni 2019 wordt met de bouw van de 123m hoge Spitallamm stuwdam begonnen. De nieuwe stuwdam zal achter de bestaande dam gebouwd worden. De bouw zal ongeveer 6 jaar duren en de kosten zijn op een slordige 125 miljoen franken geraamd. Het wordt een van de grootste bouwprojecten van Berner-Oberland.

• Hospiz/Grimselsee/Zinggenstocken/Finsteraarhorn

Het gerenoveerde Hotel Grimsel Hospiz is is na de renovatie gereed voor de toekomst. De rondweg over de Nollen is nieuw aangelegd en het informatiecentrum op Grimsel Hospiz informeert bezoekers o.a. over de infanteriebunkers in de omgeving van Grimsel Hospiz. Het kerkje op de Nollen, (St. Niklaus Kapelle Grimselhospiz) werd rond 1928 gebouwd, tijdens de bouw van het nieuwe Hospiz en de stuwmuur. De kapel werd tijdens de bouwactiviteiten, van 1926-32 hoofdzakelijk gebruikt door de talloze gastarbeiders uit Italie. In 1521 bestond er al een kapel op de Grimsel, vermoedelijk stond de kapel achter het oude Hospiz, dat rond 1928  verging in de Grimselsee. In het informatiecentrum is er ook een tekening met uitleg over  de nieuwe tuigbrug over de Grimselsee, zoals de KWO heeft gepland. De huidige Grimselpassstraat zal dan onder water komen te liggen en de nieuwe tuigbrug zal dan voor een doorgaande verbinding moeten zorgen. Met een staalkabel over de Grimselsee worden momenteel testen uitgevoerd, wat de invloeden zijn van wind, sneeuw en vrieskou. In het bezoekerscentrum, met gratis toegang, wordt duidelijk gemaakt hoe men het water uit de bergmeren benut. Een gedeelte van het bergkristal dat tijdens de bouw in 1974 werd ontdekt kan men nog steeds bewonderen in het restaurantgedeelte van Grimsel Hospiz. Het 875 kg. zware geheel werd tijdens het boren van een onderaardse gang naar Grimsel 2 ontdekt.

• Grimselpas

Met eigen vervoer, of met de bus rijdt u naar Grimsel Hospiz. Een eeuwenoud begrip op de Grimselpas, het oude Grimsel Hospiz werd in 1929 ontruimd en verdween naar de bodem van de Grimselsee. Vervolgens heeft de KWO (Kraftwerk Oberaar, de energie leverancier uit deze omgeving) op de Nollen een nieuwe Grimsel Hospiz gebouwd. Historische oude  paden via de Grimselpas verbinden Wallis met het Berner Oberland. 

Een gedeelte van de historische route loopt nog over de oude pelgrimsweg, waar men vroeger met kar en paard over de Grimselpas trok om hun handel aan de man te brengen. Het oude bruggetje op de route met uitgesleten stenen van de karrenwielen is een voorbeeld van dit eeuwenoude pad. Een prachtige wandeling is de kristalroute, in  grotten langs deze route kan nog bergkristal bekeken worden. De Grimselpas noemt men ook wel het mineralengebied van de Alpen. Vanaf Grimsel Hospiz, na het bekijken van de enorme bergkristal, gaan we een aantal traptreden naar beneden, we kruisen de rijbaan een aantal keren en lopen dan langs Räterichsbodensee, over de Grims-Kristallweg richting Handegg.

• Ratrichsboden Grimselpas

Wat als droom begon, werd werkelijkheid. Pierre Mettraux en zijn medekunstenaars hebben de muur van stuwmeer Räterichsboden beschilderd. Het kunstwerk: Mélisande en het water, stelt een vrouwelijke schoonheid voor, die haar lange haren los liet hangen en bekijkt haar spiegelbeeld in het water…… Op de prachtige Grimselpass, die deel uitmaakt van het UNESCO werelderfgoed kregen we de schrik van ons leven. Dat kunst mooi kan zijn daarover heeft een ieder zijn mening, lelijk vind ik het ook niet, alleen de locatie!!!!!. De Zwitsers hebben zo hun eigen mening en zeggen in de volksmond: Ausser Spesen, nichts gewesen.

Bij de stuwdam van Rätrichsboden begint de route naar de Bächlitalhütte 2328m. (Zie het verhaal onder Berghutten; Bächlitalhütte).

• Grimselpas KWO Gerstenegg

Een rondleiding bij de KWO, in Grimsel 1+ 2 (Gerstenegg) is zeker de moeite waard. Hoe de energie leverancier met water omgaat en wat er allemaal bij komt kijken wordt u duidelijk gemaakt tijdens deze rondleiding. Enorme turbines staan opgesteld in de bergen van de Grimselpass. Met een busje werden we ruim 3 km de bergen in gereden.

• Grimselpas kristal

Een fabriek in de bergen zou je het ook kunnen noemen. (Zie ook de volgende link: http://www.grimselstrom.ch/). Een kijkje namen we ook binnen in de stuwmuur van de Grimselsee, een geweldig bouwwerk zowel van binnen als van buiten. Een op de route liggende kristalgrot, waarvan we het onderste gedeelte op Grimsel Hospiz zagen, is ook zeker de moeite waard om te bekijken, het bovenste gedeelte hangt hier nog in de rotsen (Om Grimsel 1+ 2 te bezichtigen moet men zich wel eerst aanmelden bij de KWO).

• Handegg Hangbrug

Na wat gegeten te hebben onderweg vervolgen we de route richting Handeck. Een restaurant waar men goed kan eten, en  waar de KWO de Gelmerbahn (steilste standseilbahn van de wereld 106% ) heeft aangelegd. In het jaar 2006 kwam daar nog eens een hangbrug bij. Eenzelfde hangbrug als bij de Triftgletscher echter deze brug is maar 70m lang en hangt net als bij de Triftgletscher 70m boven het ravijn. Over de hangbrug of via de parkeerplaats bereikt men de Gelmerbahn.

• Gelmerbahn

De steilste "Standseilbahn" van de wereld met maar liefst een stijging van 106%. Een adembenemende rit die U in korte tijd naar de Gelmersee brengt, voor een prachtige rondwandeling rond het meer of een bergwandeling naar de Gelmerhütte. De terugweg kan men weer met de Gelmerbahn doen, maar de prachtige twee uur durende wandeling via Chüenzentennlen terug naar Handeck is ook een optie. Naast het Hotel Handeck begint de route naar de Gruebenhütte 2512m. (Zie het verhaal onder Berghutten; Gruebenhütte en Gelmerhütte). Wij vervolgen de route richting Innertkirchen, lopen langs Hotel Handeck, steken de weg over en "verdwijnen" uit het gezichtsveld van de auto's op de Grimselpass. Over almen en door bossen, langs ruige beken en mooie watervallen volgen we via Boden en Guttannen, de oude historische Grimselpass. Dit is een stukje natuur waar je stil van wordt. Na een laatste klim vlak voor Innertkirchen, kijken we nog even om naar de Grimselpass. Van 2165m naar 625m gedaald, in een lange maar voldane dag. De gehele route is ruim 7 uur. De beschrijving van Innertkirchen staat onder de Sustenpass vermeld.

• Gelmerbahn

De oude Standseilbahn van de KWO Handegg-Gelmer werd in 1926 gebouwd en is 1028m lang. Het dalstation bevindt zich op 1412m, het bergstation op 1860m en de tocht duurt ca.10 minuten. In 2004 werd de baan omgebouwd en geschikt gemaakt voor personenvervoer en de Grimselpass was een attractie rijker. De steilste "Standseilbahn" van de wereld met maar liefst een stijging van 106%. De adembenemende rit brengt ons in korte tijd naar de 400m hoger gelegen Gelmersee. De Gelmersee nodigt ons uit voor een prachtige rondwandeling rond het meer. We wandelen met de klok mee het meer rond, met als uitzicht de Gelmersee met Alpligletscher en Gelmergletscher op de achtergrond.

December 2017 werd een nieuwe attractie in Zwitserland geopend. Vijf jaar werd er aan de attractie gebouwd en de kosten bedroegen rond de 48 miljoen Euro. In kanton Schwyz was de Stoos-Bahn een feit. Nu is het hiermee de steilste kabelspoorbaan (Standseilbahn) van de wereld, met een stijging percentage van 110%.

• Gelmersee

De staalkabels aan de Ochsenwang geven wandelaars meer zekerheid en bieden een uitkomst wanneer het glad is. Het is een prachtige wandelroute met hier en daar diepe afgronden. Op Undrists Diechter (1854m) gaat het rechtsaf rondom de Gelmersee. De Gelmerhütte rechtsboven ons is nog 600 hoogtemeters klimmen, die hebben we echter al eens gedaan. Aan het eind van de Gelmersee nuttigen we, net zoals vele anderen hier de meegebrachte lunch. Onder een grote steen door en langs de oever van de Gelmersee bereiken we de overkant van de Gelmersee.

 

• Gelmersee

Waadden we hier jaren geleden nog door het water en over stenen, anno 2012 liggen er bruggen en ladders over de watervallen. Aan deze zijde van de Gelmersee hebben we een prachtig uitzicht op de Ärlengletscher en Wysenbachgletscher. Na enige tijd bereiken we de stuwdam van de Gelmersee. Hier besluiten we om via Chüenzentennlen aan de Grimselpass, terug te wandelen naar Handegg. De afdaling richting Chüenzentennlen gaat over vele traptreden veelal langs loodrechte wanden. Een prachtige wandeling met mooie vergezichten bij helder weer.

 

• Gletsjersteen

Langs het verpacht viswatertje bereiken we Chüenzentennlen, we passeren de hoofdrijbaan van de Grimselpas en vervolgen de wandelroute richting Handegg. Langs een enorme gletsjersteen op Chüenzentennlen gaat het licht stijgend richting Handegg. Vervolgens dalen we af en langs Säumerstein bereiken we Handegg. 

• Alp Handegg

Hier vinden we de laatste informatieborden van de (Wachtbühler Rundweg) rondwandeling door de gemeente Guttannen waartoe ook deze Alp toe behoort. Op het informatiebord “Grimselstrom” wordt het een en ander beschreven over energiewinning uit waterkracht. Het informatiebord bij de “Handeggfallbrücke” beschrijft de Gelmerbahn met hangbrug en Handegg als vakantieregio. Langs het kinder- en familiehotel Handeck, wandelen we richting Alp Handegg. Ook hangt hier een informatiebord aan de nieuwe Alphut voor de kaasmakerij. Al het melk van de koeien op de Handegg-Alp wordt in deze kaas hut ’s zomers tot kaas vervaardigd. Het werd door de boerengemeente van Guttannen herbouwd en in 2011 heropend. Waarom er een kantonvlag van Uri aan dit gebouw in kanton Bern hangt was ons niet helemaal duidelijk, uit navraag bleek dat de kaasmakers uit het Kanton Uri kwamen en ook dit raadsel is weer opgehelderd. Langs de nieuwe kaasmakerij wandelen we nog even naar de Alp, de koeien zijn al weer naar lager gelegen gebieden verhuisd op deze mooie dag in september. Ons oog viel op de nieuwe “Barfussweg” over de Widmannshöhe. Langs het groepsverblijf op Handegg gaan we de heuvel op om te kijken of het inderdaad met blote voeten is te wandelen. Wij houden in ieder geval de schoenen aan en genieten op de top van het prachtig uitzicht, richting Gelmerbahn en Ärlengletscher. Over de Widmannshöhe komen we weer uit op de “Grimmsweg” die ons vervolgens weer naar de Alp leidt.

• Kaasboerderij Handegg

Achter hotel Handeck aan de Grimselpas begint ook de wandeling naar de Gruebenhütte (zie het verslag onder Berghutten). Deze wandeling gaat echter naar de Ärlenalp en het Rindertal met zijn prachtige watervallen. Tijdens het eerste gedeelte lopen de wandelroutes samen richting Ärlenalp. Met een  klim gaan we langs een oude spoorbaan van de KWO en er onderdoor. Op de plek waar de spoorbaan ophoudt hebben we een prachtig uitzicht op de hoger gelegen Ärlengletscher.  

• Splitsing Gruebenhutte/Chl. Diamantstock

De wandelroute richting Gruebenhütte, met de Chl. Diamantstock (2839m) op de achtergrond laten we voor wat het is en lopen rechtdoor richting Ärlengletscher. Tijdens de wandeling hebben we een prachtig uitzicht op de stuwdam van de Gelmersee, met o.a. daarboven de Hinter Gelmerhörner (3082m) en Gärstenhörner (3189m). Achter in Rindertal zijn de denderende watervallen, komend van de Ärlengletscher. Ook hebben we een mooi uitzicht op de  Steinlauihorn, Ärlenlücke (3059m) en Ritzlihorn (3263m) en de  Ärlengrätli (2479m). De terugweg gaan we  via dezelfde route omdat we in dit jaargetijde de waterval niet kunnen oversteken. Na het fotograferen van de waterval, komend van de Chl. Diamantstock, hebben we nog even oog voor flora en fauna. De bosbessen zijn nog lang niet rijp, maar de  gentianen staan in volle bloei. 

• Alpenlandsalamander

Langs de steile spoorbaan blikken we nog even naar de Gelmerbaan die een stijgingspercentage heeft van 106%. Een toevalstreffer tijden de wandeling, een de Alpensalamander die ons pad kruist. De Alpenlandsalamander lijkt op de vuursalamander, maar is egaal “geribd” zwart (de vuursalamander is zwart met gele vlekken). Deze salamander beweegt zich heel traag en houdt zich vaak verborgen. De vrouwtjes baren twee tot soms vier levende jongen op het land, die al volledig ontwikkeld zijn. De Alpen-Anemoon staat in volle bloei en langs het groepsverblijf van Hotel Handeck wandelen we terug naar de parkeerplaats, achter Hotel Handeck.

• Guttannen

Guttannen is een typisch Zwitsers bergdorp, waar men doorrijdt als men over de Grimselpass gaat. ’s Zomers is er volop  leven en in de winter is het uitgestorven. Door een wandeling door het dorp te maken krijgt men een goed beeld van de dorpsbewoners en het dorpsleven van de bergdorpen Guttannen, Boden en Alp Handegg. De wandeling door het dorp is goed gemarkeerd, de zgn. “Wachtbühl Rundweg”. Langs hotel Bären, dat gebouwd werd in 1803 en nog steeds een prachtige voorgevel heeft, wandelen we de Grimselpass op richting de Rotlaui, om een nog beter beeld te krijgen van het dorp. Door dagen lange regenval brak er op 22 augustus 2005, een morene af op de Hohmadgletscher, deze veroorzaakte een steen- en modderlawine in de Rotlaui. Samen met de Aare traden ze buiten hun oevers en stroomden zo het dorp binnen, met als gevolg miljoenen franken aan schade. Ook een provisorisch gebouwde dam mocht niet baten, vele inwoners werden toen geëvacueerd. Nu is aan de zuidkant van het dorp een stenen muur gebouwd en kan de Grimselpass straat worden afgesloten door middel van balken. (zie ook; https://baeren-guttannen.ch/).

• Guttannen

Bodemschatten in de vorm van bergkristal werden honderden jaren geleden al gevonden in het gebied dat thans onder het Unesco werelderfgoed valt. Een bekend verhaal uit 1719 vertelt ons dat de gebroeders Moor, vanuit een zelfgebouwde stenen berghut aan de Unteraargletscher naar verborgen kristallen zochten langs de Zinggenstöck. Ze hadden niet verwacht dat de kristal die ze zouden vinden hun wereldberoemd zou maken. Na jarenlange arbeid stonden ze plotseling voor een kristalgrot van vijfendertig meter diep en vijf meter breed. Het geluk van de kristalzoekers (“Strahlers”) bleef in het dorp niet onopgemerkt. Velen uit het dorp verlieten huis en haard om ook naar bergkristal op zoek te gaan. Dieven roken het grote geld en hebben uiteindelijk de kristalgrot grotendeels leeggeroofd. Later, toen een gedeelte van de kristallen uit de wereldberoemde grot werden uitgestald in het dorp Guttannen, brandden er acht huizen met de kerk tot de grond toe af. Van de bergkristallen is toen niets meer teruggevonden. In het natuurhistorisch museum te Bern kunnen nog enige kristallen van de Zinggenstock bezichtigd worden. Ook nu zijn er nog kristalzoekers te vinden. In Guttannen en omgeving zijn nog enige kristalmusea. Hier kan men de kristallen veelal in vitrinekasten bekijken. Maar ook velen verkopen hun waar in kisten langs de weg.

• Guttannen

Over de Aare en de Rotlaui wandelen we aan de kant van Sonnsyten het dorp weer binnen. De zgn. “Haslizwergen” lijken de weg kwijt te zijn, of hebben ze een nieuw onderkomen? (Dit verhaal is te lezen onder Brünigpass-Hasliberg). De nieuwe brug over de Aare werd in september 2011 officieel geopend. Van het dorp schieten we enige mooie plaatjes en lezen de beschrijvingen op de borden.  De kerk in Guttannen dateert uit 1808 en heeft een prachtig glas-in-loodraam. De oude kerk werd in juni 1803 door brand verwoest, evenals 53 gebouwen. Een eerdere brand dateert uit 1723 toen de kerk met acht woningen werd verwoest. De gemeente Guttannen bestaat sedert 1835, voor deze tijd heette het “Fry Landschaft Hasli” . De gemeente bestaat  nog steeds uit een boerengemeenschap, de bewoners onderhouden de Alpen, Alpweiden en bossen rondom de grootste gemeente van het kanton Bern. In het wapen van Guttannen wordt dit goed gesymboliseerd, de 2 sterren in het wapen zijn de dorpen Boden en Guttannen.

• School Guttannen

Het kleine dorp telt weliswaar maar ruim 300 inwoners, maar is qua oppervlakte, met 200 km², de grootste gemeente van kanton Bern. Het strekt zich uit van de grens met Innertkirchen in het Aaretal, bergopwaarts tot de bergtoppen van de Finsteraar-, Lauteraar- en Schreckhorn. De bevolking kent een rijk verenigingsleven met veel culturele en sportieve interesses. Ze willen hun eigen identiteit behouden om het  huidige dorpsleven zoveel mogelijk in stand te houden. Een school met sporthal in zo’n kleine gemeenschap is hier een voorbeeld van. Een belangrijke factor hierbij is ook de KWO “Kraftwerke Oberhasli” als werkgever. Want ook in deze gemeenschap hebben jongeren andere ideeën dan hun ouders en voorouders en zijn opvolgers voor het boerenbedrijf soms moeilijk te vinden. Naast de school ligt de ingang van Guttannens “Zivilschuzanlage” de onderaardse bunker zal de bewoners in tijden van rampen moeten beschermen. Het lawine- gevoelige dorp heeft al vele rampen doorstaan. Langs de Stollenbahn (onderaards treinspoor van de KWO die arbeiders in wintertijd, als de Grimselpass gesloten is, moet vervoeren naar het hoger gelegen Handegg) van de KWO bereiken we de Grimselstrasse, de doorgaande weg richting het lager gelegen dorp Boden.

• Boden

Is Boden het volgende dorp van de gemeente dat een natuurramp staat te wachten? (Zie http://www.thunertagblatt.ch/region/thun-und-berner-oberland/Grimselpassstrasse-kann-nicht-geschuetzt-werden/story/31161601). De tijd zal het leren, echter de aardverschuivingen in de Spreitlaui houdt menigeen in het kanton Bern bezig. In het jaar 2010 is een enorme steenmassa met een modderstroom van de Ritzlihorn richting dal gestort. Deze modderstroom heeft toen aanzienlijke schade aangericht aan zowel de Grimselpassstraat als ook aan de lawinetunnel aldaar. Ook in 2011 is het gevaar nog niet geweken en beraadt men zich over de  te nemen stappen. Het oh zo rustig dorpje Boden, gelegen op 870m, is een plaatje op zich. Hier staan de volgende informatieborden 13-16, van de (Wachtbühler Rundweg) rondwandeling door de gemeente Guttannen. Het dorp heeft ook een aantal prachtige oude woningen en schuren uit de 17e eeuw.

• Blattenstock

De wandeling naar de Blattenstock/Pfaffenchopf (1849m) begint op de Grimselpass voor de eerste tunneldoorgang (P.749m). Over het eerste gedeelte van de oude Saumweg (handelsroute) Sbrinz (ook aangeduid als ViaSbrinz 40) http://www.sbrinz-route.ch/ omzeilen we de Zuben-Lamm (Schlucht), passeren de waterval en wandelen bij de aanduiding Blattenstock het smalle bospad op richting Älouwenen. De eerste aanduiding wandelweg is een beetje verwarrend, volgens de wandelkaart passeren we hier de bergbeek, maar de aanwijzing doet ons de andere kant langs lopen. Langs de Alpschuren en door de hoge wildernis bereiken we zowaar Älouwenen. We wandelen langs de Alphutten en slaan rechtsaf  de alm op en passeren voor de derde keer de bergbeek die van de Bänzlauistock komt.  Bij “Im roten Graben”zijn we dan aangekomen en over de steile berghelling wandelen we door het hek het bos in. We fotograferen de Ritzlihorn (3282m) en wandelen over Ahorni verder bergopwaarts en bereiken Fahrnersegg (iets boven het bergstation van de KWO Bahn).

• Balttenalp

Hier nemen we de tijd om flora en fauna op de gevoelige plaat te zetten en vervolgen de wandelroute richting Blatten. Door en langs het kreupelhout op de alm bereiken we Blattenalp. De Alphutten zijn nog in “winterslaap” het is nog te vroeg voor de dieren eind mei. Op een hoogte van 1600m kan het ’s nachts behoorlijk koud worden rond deze tijd en de uiers van de dieren kunnen dan bevriezen. We nuttigen hier onze meegebrachte lunch, nemen foto’s van de omgeving en van Innertkirchen met zijn nieuwe Grimseltor (linken??). Met de besneeuwde toppen van de Wetterhorngruppe (Wellhorn (3292m),Wetterhorn (3704m) en Rosenhorn (3689m)) en de Dossen (3138m) op de voorgrond genieten we hier van het prachtige uitzicht. De Ritzlihorn hangt nog half in de wolken in de vroege ochtenduren maar dat zal dadelijk anders worden als de zon hoger komt. We verlaten Blattenalp en wandelen richting Blattenstock/Pfaffenchopf dat nog als een klein uurtje wandelen staat aangegeven. De communicatieschotels laten we voor wat het is onze interesse gaat uit naar het uitzicht aan de rand van de Blattenstock/ Pfaffenchopf. Nog een korte klim en voor ons doemt Planplatten (2223m) op aan de overzijde op de Hasliberg met Rothorn (2525m), Glogghüs (2534m) en Balmeregghorn (2255m).

• Gadmertal

Het uitzicht op deze kleine platvorm is adembenemend. Ook het uitzicht over het Gadmertal op de Sustenpass en het Gental is prachtig. Beide dalen zijn gescheiden door de Tällistock en Gadmerflue met aan het eind de Titlis (3238m), Wendenjoch met Bivak am Grassen (2647m), de Wendengletscher en Grassen (2946m). De Ritzlihorn komt langzaam maar zeker uit de wolken, de Schwarzhoren (2927m), Wildgärst (2890m) en Schwarzenberg (2715m) aan de noordzijde van het Rosenlauital staan op steenworp afstand. Na het maken van enkele foto’s verlaten we de Blattenstock/Pfaffenchopf  en dalen via dezelfde wandelroute terug richting Blattenalp. Vervolgens gaat het over dezelfde route terug, tenzij men via de Bänzlauialp naar Guttannen wil wandelen, reken er dan vanaf Blattenalp nog een kleine 5 uurtjes wandeltijd bij. Deze hoogtewandeling gaat over de Bänzlauialp, Holzhausalp en Steinhausalp naar Guttannen. Waarbij men bij Holzhüs nog de mogelijkheid heeft om via de Furtwangsattel de Windegghütte te bereiken. Wij wandelen over dezelfde weg terug maken onderweg nog een aantal foto’s, we  kijken nog even bij de steile bergbaan van de KWO. Vervolgens passeren we de berghutten op Älouwenen en bereiken via de Zuben-Lamm de doorgaande weg op de Grimselpass. Enige kilometers naar het noorden bereiken we Innertkirchen, waar het vervolgens de Sustenpass opgaat.