OBERWALLIS (HAUT-VALAIS)

Voor bergfanaten en zon aanbidders bent u in het Zwitserse Wallis op de juiste plek. Prachtig natuurschoon met betoverende rondwandelingen, vele thermale baden, langste gletsjer van Europa, ruim 40 vierduizenders, "waaronder de Matterhorn" en schitterende bergmeren kun je allemaal in dit kanton vinden. Het kanton Wallis, het derde in grootte na Graubunden en Bern, wordt gevormd door het brede dal van de Rhône, die zowel aan de warme noord- als de zuidhellingen wordt begrensd door de hoogste bergen van Zwitserland. Het Rhônedal is ca. 120 km. lang en staat ook bekend om zijn talloze zijdalen. bekende zijdalen zijn: Binndal, Lötschendal, Matterdal (Zermatt), het Saasdal (met het wonderschone Saas-Fee) en het dal van de Dala (Leukerbad). Oude volksgebruiken in prachtige klederdracht zijn in dit gebied nog steeds een traditie. Oberwallis of Haut-Valais, zoals Oost-Wallis door zijn bewoners wordt genoemd is het rijk van de bergen: de toppers bevinden zich in deze regio. De Dufourspitze 4634m, tevens de hoogste top van zwitserland, de Dom 4545m, de Matterhorn 4478m en de Weisshorn 4506m zijn enkele bekende toppen in de Walliser Alpen. Het Oberwallis gebied strekt zich uit van Gletsch (Rhônegletscher) tot aan Leuk, door de vele informatie over dit gebied is Oost-Wallis verdeeld in twee delen. Oost-Wallis 1 van Oberwald t/m Fiesch en Oost-Wallis 2  van Brig t/m Leuk-Susten.

(De beschrijving van Gletsch is te lezen onder de Furkapass).

OBERWALD

  • 01OW1oberwaldOberwald
Oberwald is een gemeente in het Zwitserse kanton Wallis, en maakt deel uit van het district Goms. Oberwald telt ongeveer 300 inwoners en ligt op een hoogte van 1340m. Oberwald is het laatste (of het eerste, ’t is maar van welke kant je komt) permanent bewoonde dorp van het district Goms. Vroeger bestond het dorp uit twee gemeenten te weten Wald en Unterwassen.

De naam Oberwald komt van “Wald - Über dem Wald”, het dorp destijds gebouwd in het bos. Unterwassern heet op zijn Frans “Interwassern”, hetgeen betekend dat het dorp tussen de Rhone (Rotten) en de Goneri ligt.

  • 02OW1oberwaldKerk Oberwald
De Heilige Kruiskerk dateerd uit 1710 en wordt door een grote lawinemuur beschermd. De kerk bezit een aantal prachtige altaren. In 1982 werd hier de Furka-basistunnel geopend, een spoorwegtunnel naar Realp in het kanton Uri.

Hierdoor werd de oude spoorlijn, die over Gletsch liep naar de Furkapass, overbodig. Tegenwoordig maakt de stoomtrein van de Furka-Oberalp Bahn gebruik van het traject Realp-Gletsch. Momenteel (2008) is men nog druk bezig met sanering van het tracé Gletsch-Oberwald. De sanering van het laatste tracé Gletsch-Oberwald vordert gestaag en zal zoals het er nu uitziet omstreeks 2010 gereed zijn.

GERETAL

  • 01OW1geretalMariengrotte
De volgende wandeling kunnen we beschouwen als een inloopwandeling, eenvoudig en gering van hoogte in een schitterende omgeving. Jammer dat het niet helemaal helder is. Achter in het dorp Oberwald-Unterwassern (1385m), wandelen we langs de Mariengrotte bergopwaarts richting Gere. Langs de rivier de Goneri laten we op P.1427m, de afslag Tabel en Tällistock links liggen en wandelen door naar het Geretal. Het Gerewasser aan onze linkerhand komt uit  in het Gonerliwasser. Op de driesprong iets verderop dalen we af naar het Geretal.

  • 04OW1geretalAdder
Een adder kruipt over de rotsen op zoek naar een voedsel. Een mooi plaatje tijdens deze wandeling. Over het Gerewasser en langs mooi alpenbloemen wandelen we verder. Na een korte klim van 200 hoogtemeters komen we uit bij de Geishitte. Op de driesprong kunnen we naar het Geretal of naar Gonerlistafel in het Gonerlital.

 

 

  • 12OW1geretalGeretal Scharlichwang
Na nog een korte klim door het bos en langs prachtige steenformaties (een verboden gebied voor kristalzoekers) wandelen we uiteindelijk het Geretal binnen. De wolken hangen laag in het dal en van de Poncione di Cassina Baggio (2860m) en de Poncione di Manió (2924m) zullen we weinig te zien krijgen evenals de Chüebode- en Sidelengletsjer. Het eerste berghutje komt in zicht na de brug over het Gerewasser op Schön Boden, aan de voet van de Schärlichwang met op de achtergrond Wildi Studen. We blijven een poosje bij de hut omdat we het weer niet helemaal vertrouwen.

  • 14OW1geretalGeretal
Maar enige minuten later klaart het op en is een gedeelte van de Chüebodegletscher te zien. We gaan stroomopwaarts langs het Gerewasser met prachtige alpenbloemen en bereiken Gross Stafel (1728m). Een berghutje waar we kunnen schuilen, mocht het gaan regenen. Op Gross Stafel lijkt het te gaan opklaren en zien we zowaar een gedeelte van de Chüebodegletscher en Saashörner (3039m) aan onze linkerkant, half in de wolken.

 

  • 19OW1geretalChuebode-/Sidelengletsjer
We besluiten om toch nog om een stukje verder te wandelen naar Schweif  (1880m) achter in het dal, aan de voet van de gletsjers, die de laatste jaren behoorlijk zijn afgenomen. De Saasbach, komend van de Saasgletscher (nabij de Muttenhorn’s) stroomt hier het Gerewasser in. Het dal richting Muttenhorn’s en Saaspass ziet er dreigend uit. Bergschapen grazen in de verte op Schweif, een berghut staat verlaten tegen de bergwand. Even later lijkt het weer op te klaren en zien we gedeelten van de Chüebode- en Sidelengletsjer, maar schijn bedriegt nog geen vijf minuten later komen donkere wolken dreigend onze kant op en besluiten we terug te wandelen richting Gross Stafel.
  • 09OW1geretalGeisshitte
Tot dat moment zijn we moederziel alleen in het dal en dat baart ons van één kant zorgen. Op de terugweg komen we zowaar een Zwitsers echtpaar tegen die nog verder het dal ingaan. De donkere wolken zijn maar een dreiging en zij kunnen het weten als inwoners van deze streek. Wij nemen het zekere voor het onzekere en wandelen na wat foto’s te hebben genomen het dal weer uit. We nemen bij de bosrand de verkorte route door het bos en niet over Geishitte en komen uiteindelijk weer uit op hetzelfde wandelpad richting Gere.

  • 26OW1geretalGere
We schieten een plaatje van het bergdorp en wandelen uiteindelijk over de brug langs het Gerewasser het dal uit. Gere bestaat eigenlijk uit drie bergdorpen Untergere, Obergere en Bergdorf Gere. Allen hebben een eigen kapel. (zie ook het verslag Oberwald-Furkapasshöhe elders op deze site).

De lucht boven het Geretal is nog steeds dreigend. De lucht boven Hungerberg en Furkapass is wel helder als we bij de auto aankomen. Wij hebben het droog kunnen houden, de Zwitsers hadden toch gelijk, we komen zeker nog eens terug bij stralend helder weer.

GONERLITAL

  • 01OW1gonerlitalGere
Het wandeling door het Gonerlital is eenvoudig, gering van hoogte in een schitterende omgeving. Achter in het dorp Oberwald-Unterwassern (1385m) wandelen we bergopwaarts richting Gere. Vorige keer hadden we een bewolkte dag in het Geretal, vandaag is het schitterend weer met een strak-blauwe hemel. Langs de rivier de Goneri wandelen we bergopwaarts richting Gere/Gonerlistafel. Gere laten we aan onze linkerzijde liggen, we verlaten de rijbaan aan de rechterzijde en dalen af richting Geretal, Gonerli en Ulrichen.

  • 03OW1gonerlitalGerdorf
We passeren het Gerewasser en na een korte klim van 200 hoogtemeters komen we uit bij de Geishitte. Waar we de vorige keer links af gingen langs de hut richting het Geretal, slaan we nu rechtsaf richting Gonerlistafel (1788m). Vervolgens gaat het bergopwaarts langs en over klaterende beekjes door het bos, met af en toe openingen tussen de bomen die ons een prachtig uitzicht bieden op het dorp Gere.

 

 

  • 06OW1gonerlitalWandelroute Gonerlital
Het bos uitkomend hebben we een weidse blik over het Gonerlital. In het dal blikken we even terug richting de bosrand met in de verte de Sidelhorn nabij de Grimselpass. Over de brug, op een prachtige gletsjersteen in het Gonerliwasser, nuttigen we onze meegebrachte lunch. Vervolgens wandelen we verder het ruige dal in. De ruïnes in het dal geven aan dat er in voorgaande jaren meerder Alphutten hebben gestaan in dit dal.
  • 10OW1gonerlitalGonerlistafel
Uiteindelijk bereiken we de Alphut op Gonerlistafel (1788m), een krakkemikkige Alphut in een prachtige maar eenzame omgeving. Gezien de toestand van deze Alphut besluiten we om niet door te wandelen naar Mettlistafel, 200m hoger gelegen op de alm aan het eind van dit dal aan de voet van de Mettlihorn. We nemen een foto van het dal, de Alphut met schuur en wandelen terug over de brug en Gonerli richting Oberbach en Üerlicherblase. Vervolgens gaat het aan de andere zijde van de Gonerli bergopwaarts door het bos en over almen, met een nog mooier uitzicht op het dorp Gere, Bärg en het bergstation op de Hungerberg.

 

  • 15OW1gonerlitalGere/Barg
Op de achtergrond zien we de Grimselpass, Nägelisgrätli (2634m) en Gästenhörner (3189m). Na een half uurtje bereiken we Oberbach op 1881m hoogte. Hier wandelen we nog een eindje richting Randstafel waar we een weidse blik hebben op het Gomsdal en nemen een aantal foto’s. Oberwald met het station van de Furka-Oberalp baan, Grimselpass, Nägelisgrätli, Gästenhorner en de met sneeuw bedekte Galenstock (3586m).
  • 17OW1gonerlitalGrimselpas
Vervolgens gaat het door het Bawald over steile bospaden richting Unterwassern. De lawineschermen moeten het dorp in de wintermaanden beschermen. Halverwege de middag slaat de nevel al weer over de Grimselpass, hetgeen een prachtig schouwspel is tussen warme en koude luchtlagen. Uiteindelijk bereiken we Oberwald op 1440m en wandelen nog een stukje terug naar de auto op de parkeerplaats in Unterwassern.

OBERWALD-FURKAPASSHÖHE

  • 02OW1oberwaldfurkaUnterwaasern
De middelzware wandelroute van Oberwald - Furkapasshöhe(2431m) gaat over uitgestrekte alpenweiden en langs oude bergdorpen. Je hebt een prachtig uitzicht op het Gomsdal, het Ursenertal, Rhônegletsjer en de Berner Alpen. We stijgen ongeveer 1150m en de wandeling duurt ruim 4 uur. We beginnen de wandeling aan de rand van het dorp Oberwald bij de kerk, die in 1710 is gebouwd. Opvallend is een enorme muur aan de achterkant van de kerk die ’s winters de kerk moet beschermen tegen lawines. We steken de Rhône over richting Unterwassen (1377m), dat uit een aantal oude houten huizen en fraaie schuren bestaat. Het geheel maakt een schilderachtige indruk. Het kerkje in Unterwassen heeft een speciale dubbele smalle toegangsdeur.

  • 08OW1oberwaldfurkaGere
Vervolgens gaan we de bergbeek Gorneri over, gaan langs het dalstation (stoeltjeslift naar Tabel op de Hungerberg) en nemen het eerst volgend bergpad linksaf richting het dorpje Gere (1535m). Het Gerental was in 1290 een zelfstandige gemeente. Gere zelf bestaat uit de twee dorpen Ober- en Untergerendorf. Het wapen uit 1658 van Gere bestaat uit een hoefijzer met drie kruizen. Deze drie kruizen staan waarschijnlijk voor de drie dorpen: Bärg, Ober- en Untergeren. Het kapelletje in Gere dateert uit 1647, we bevinden ons dan ook in één van de oudste nederzettingen van Obergoms. Opvallend is dat er twee kapellen op een steenworp afstand van elkaar staan. Waarschijnlijk behoord de ene kapel tot het bovenste dorp en de ander tot het onderste dorp Gere. De vele stallen buiten de dorpskern duiden erop dat Gere vroeger een belangrijk dorp geweest is.

  • 10OW1oberwaldfurkaNederzetting Barg
Bärg, het dorpje iets hoger gelegen als Gere heeft ook nog een kapelletje. De huizen hier geven een verwaarloosde indruk en zijn niet meer bewoond. De stoeltjeslift naar de Hungerberg doet ’s zomers geen dienst. We gaan vervolgens terug naar de goed onderhouden bospad richting Gand en blikken nog even terug naar de prachtige Goneri-waterval bij Gere.

  • 16OW1oberwaldfurkaTerugblik richting Goms
Langs het Griewald en over een steile bergweide bereiken we de berghut in Gand (1914m). Aan de overzijde van het Gomsdal zien we nu het hoger gelegen deel van het Obergoms vanaf de Grimselpass naar Oberwald. Aan de andere kant hebben we uitzicht op de Tälligrat met zijn imponerende top de Tällistock (2875m) van de Furkapass. Het pad over de Alpenweiden wordt vanaf  Gand nog steiler, hierbij passeren we een aantal bergbeken en vervolgens komen we uit in Firbäch (2329m). De twee hutten hier staan op de uitgestrekte almweiden van de Lengesalp. Vanaf  Firbäch buigt het pad, dat hier nauwelijks meer stijgt, scherp naar links. Vervolgens wandelen we langs een bergmeertje en komen uit op de Bidmergrat.

  • 27OW1oberwaldfurkaTunnels Hirschplatten
Vanaf de Bidmergrat hebben we een prachtig uitzicht op de Grimselpass en Furkapass met daartussen de imposante Rhônegletsjer. En een imponerend vergezicht over het Gomsdal met aan het eind (bij helder weer) de met sneeuw bedekte Weisshorn. Vanaf de Bidmeralp (2510m) dalen we over een oneffen bergpad richting de uitloop van de Muttgletsjer, we passeren twee tunneldoorgangen en het pad maakt een bocht naar links richting Furkapass. Het laatste stuk gaat over de Gratschliecht met aan de rechterzijde de Griegufergrat en Blauberg (2768m). Een van de weinige oude pasovergangen in Zwitserland met een imposant uitzicht, die zeker de moeite waard is om eens te wandelen.

GRIMSELPASSHOHE-OBERGESTELN

  • 01OW1grimselpasshoheobergestelnGrimselpas/Totesee
De wandeling Grimselpasshohe - Obergesteln, begint (of eindigd) op het hoogste punt van de Grimselpass (2165m). Wandelend om de Totesee, gelegen op een hoogte van 2160m gaat het gemoedelijk bergafwaarts over de Oberwalder-Grimsle richting Oberwald/Obergesteln. Het  fantastische uitzicht op de Furkapass, Rhonégletscher en omliggende toppen is in één woord geweldig, op deze kraakheldere dag.

  • 02OW1grimselpasshoheobergestelnRhogletscher/Furkapass/Galenstock/Furkahorn
De talrijke bergmeertjes in dit gebied leveren leuke foto’s op. De route gaat over  de eeuwen oude “Saumweg” (bekend onder no.40 “ViaSbrinz” in wandelgidsen). “Saumpfaden” zijn wegen die vroeger aangelegd zijn om goederen te vervoeren door middel van lastdieren de zgn. lastdierpaden. Deze oude handelsroute gaat oorspronkelijk van Stansstad/Alpnachstad - Jochpass/Gental - Grimselpass - Obergesteln – Nufenenpass/Griespass naar het in Italië gelegen Ponte. Er lopen nog veel van deze cultuurwegen door Zwitserland. (Zie ook de volgende link: http://www.kulturwege-schweiz.ch.

 

  • 05OW1grimselpasshoheobergestelnAlte Grimselweg/Grimselpas
Het dal richting Obergesteln is adembenemend en er zullen nog een behoorlijk aantal hoogte meters gedaald moeten worden. De Heidelberen (Preiselbeere (Vaccinium vitis idaea L.)) komen we veel tegen op de route evenals de prachtige zilverdistels (Silberdistel (Carlina acaulis)). De eerste afslag naar Oberwald, links van Rätischbach, laten we voor wat het is omdat dit een behoorlijke steile afdaling is. De Jostbach, komend vanaf de Jostsee onder de Sidelhorn, komt klaterend over de Unnerbrunnji, om uiteindelijk uit te monden in de Rotte (Rhône). (De jonge Rhône, komend vanaf de Rhônegletscher op de Furkapass, wordt in deze streek Rotte genoemd).

  • 14OW1grimselpasshoheobergestelnHerfstkleuren
De prachtige herfstkleuren maken de wandeltocht nog aangenamer. Met Obergesteln in het vizier, genieten we nog even van het prachtig uitzicht over dit  Walliser valleidorp, gelegen in het Goms gebied. Voldaan na ruim twee uur wandelen bereiken we Obergesteln, in omgekeerde volgorde telt men er één uur bij. De “alter Grimselweg” eindigt hier om vervolgens via Ulrichen en Nufenenpass verder te gaan, meer hierover onder Nufenenpass en Griespas.

OBERGESTELN

  • 01OW1obergestelnObergesteln
Obergesteln ligt aan een oude handelsroute en is met zijn stenen huizen een bijzonder karakteristiek dorp, de omliggende dorpen bestaan hoofdzakelijk uit houten huizen.

Het ligt op een hoogte van 1355m en telt ruim 200 inwoners. Het vroegere oorspronkelijke houten dorp werd tweemaal door brand totaal verwoest. Vele inwoners zijn toen geëmigreerd en het dorp werd door Italianen (op last van het Kanton) in steen weer opgebouwd.

ULRICHEN

  • 02OW1ulrichenUlrichen
Ulrichen met zijn oude zon gebrande houten “Walliserhuizen” (Walliserstadel) is de toegangspoort naar het zuiden, het verbindt Wallis via de Nufenenpass (2478m) (de hoogste pas-weg van Zwitserland) met het in het Tessin gelegen Airolo. Het ligt op een hoogte van 1346m.

Het vliegveldje ter plaatse dient nog steeds als ‘noodlandingsbaan’ , maar heeft ook andere voorzieningen zoals een prachtige skeeler baan.  Het rollerpark is te bereiken vanaf de hoofdweg Oberwald-Brig, neem de afslag naar de Nufenenpass, en vervolgens rechtsaf het oude vliegveld op. Ulrichen het Walliser bergdorp telt maar een paar honderd inwoners, heeft mooie smalle straten met karakteristieke huizenbouw en een Neogotischekerk uit 1895. Zie ook de volgende link: Obergoms.

Een oude legende uit dit gebied is, dat handelsreizigers uit Meiringen een dennenboom gekapt hadden en deze over de oude handelsroute lieten vallen, om collega Baschi de doorgang te versperren. Maar Baschi nam zijn paard op zijn nek en stapte over de dennenboom heen, om zijn route te vervolgen. Een prachtig bronzen standbeeld van Baschi herinnert nog daaraan.

MÜNSTER

  • 01OW1munstergeschinenStation Munster
Münster-Geschinen is de hoofdplaats en tevens belangrijkste plaats van het district Goms. Het dorp Münster komt voor het eerst voor in oude geschriften rond 1221, onder de naam Munsterium. Daar waar vroeger de adellijken verbleven vindt je nu vakantiegasten in mooie hotels en appartementen. Het oude treinstationnetje doet denken aan vroegere tijden. Het gebied is rijk aan veeteelt, maar langzamerhand zie je ook steeds meer akkerbouw. Een gebied waar de vakantiegast zich snel thuis zal voelen. Een prachtig dorp met vele karakteristieke huizen, waarvan de oudsten dateren uit de periode rond 1500.

  • 05OW1munstergeschinenSpycher/Munster
Een wandeling over de prachtige cultuurweg in Münster leveren de volgende foto's op. De huizen gebouwd in 17e en 18e de zgn. Barokhuizen, onderscheiden zich van de anderen qua hoogte. Een twee verdiepingen tellende Speicher, gebouwd in de 17e  eeuw, het onderste gedeelte diende in die tijd als stal voor kleinvee. De huizen uit die tijd werden toen op zgn. “Mäuseplatten” gebouwd. (platte ronde stenen om muizen tegen te gaan). Het Schütsenhaus is gebouwd tussen 1727 en 1731, het Heidenhaus is gebouwd voor 1500, gerenoveerd in 1791, achter het huis zijn hooischuren aangebouwd. Omgebouwde hooischuur, gebouwd in de 17e en 18e eeuw, gerenoveerd in 1991, nu in gebruik als woonhuis.

  • 09OW1munstergeschinenHooischuur
Stadel, gebouwd in de 16e /17e eeuw, een van de oudste Stadels van het dorp Münster. In het Römerhaus, met zijn karakteristieke balkons, is de Walliser Kantonal Bank gevestigd. De St. Margarethenkapelle in Münster dateert uit 1769. Münster is ook het uitgangspunt voor een bergwandeling naar de Galmihornhütte (2113m) (zie ook onder berghutten) de hut is vanuit het dorp te zien (zie pijl).

RECKINGEN

  • 01ReckingenStation Reckingen
Reckingen-Gluringen gelegen op 1326-1336m, is het volgend dorpje dat we tegen komen vanaf de Grimselpass. Ook hier komen we de donker houten huizen tegen die gemaakt zijn van larikshout. Het is gelegen op de noordoever van de Rhône (die hier nog steeds Rotten wordt genoemd). Iets ten zuiden van de houten brug over de Rotten mondt de Blinne vanuit het Blinnental in de Rotten uit. De Blinnengletscher komt vanaf de Mittaghorn en Rappehorn 3158m. 

  • 02ReckingenHouten brug over de Rotte
De houten brug over de Rotten verbindt Reckingen met Überrotte. De oude Barokkerk is gebouwd in de periode 1743-1745 en bezit nog een orgel uit 1745. Reckingen heeft nog een oude dorpskern waar nog vele, (monumentale gebouwen) eeuwen oude  huizen staan met typisch Walliser houten daken. Het Giebelhaus is het oudste huis van het dorp en dateert uit 1522. Een speciale wandelroute door het dorp is te verkrijgen bij de plaatselijk VVV.

(Zie ook de volgend link: http://www.reckingen-gluringen.ch). 

RITZINGEN-BIEL-SELKINGEN

  • 01RitzingenRitzingen
Alvorens we de toegangspoort  naar de “Fieschergletscher” en “Grosser Aletschgletscher” binnen rijden komen we door het graafschap Biel, met zijn schilderachtige kerndorpen Ritzingen Biel en Selkingen, gelegen op ruim 1300m. Aan de voet van het harmonieuze Bieligertal en de monding van de Wälibach. Ook deze dorpen bezitten nog oude bedevaartkapellen, parochiekerken en Gotische bouwwerken. In de Marcuskapel van Selkingen staat een altaar uit 1678. De huidige bedevaartkapel “Unsere Liebe Frau” op het Ritzingerfeld dateert uit de periode 1600-1650. Onderzoek heeft uitgewezen dat er al een bedevaartkapel heeft gestaan rond 1450. In elk dorp had je vakmensen voor het bouwen en herstellen van woningen. Nu kun je nog over de schouder van een vakman meekijken in Ritzingen, hoe de typisch Walliser houten daken worden gerepareerd.  

MÜHLEBACH

  • 02OW1muhlebachMuhlebach
De naam Mühlebach gaat terug op de “Müllinen” het molenrad, zoals heden ten dage ook nog op de vlag en het wapen van het dorp staat afgebeeld. Mühlebach is letterlijk vertaald molenbeek en is vernoemd naar de drie door water aangedreven molens, die vroeger het dorp voorzag in al haar behoeftes. Aan het malen van graan door de molens is een eind gekomen, het vergde te veel onderhoud en werd te kostbaar. Inmiddels zijn de molens er niet meer.

  • 05OW1muhlebachMuhlebach
De Milibach is een bergbeek, komend van de hoger gelegen Rappegletsjer, die langs het dorp stroomt. Mühlebach heeft de oudste “houtbouw” dorpskern van Zwitserland of zoals de Zwitsers zeggen (Ältester Dorfkern in Holzbauweise der Schweiz). De oudste woningen dateren uit 1381 tot 1497. Kardinaal Matthäus Schiner, geboren en getogen in Mühlebach, is de bekendste persoon uit het dorp. Zijn geboortehuis en een spreuk boven de deur doen hieraan nog herinneren. Op een heuvel midden in het dorp staat de kapel van Mühlebach. Het beeldhouwwerk in de kapel dateert uit de 16e tot 18e eeuw en staat achter een afgesloten hekwerk i.v.m. diefstal.


  • 07OW1muhlebachMuhlebach
Het bewegwijzerde educatieve huizenroute voert langs 22 bezienswaardige objecten, die met een klein bord gekenmerkt zijn. De folder over het educatieve huizen pad is verkrijgbaar aan het begin en eind van de wandelroute en bevindt zich in een houten kastje aan een gevel. Ook bij het VVV kantoor van Ernen kan men informatie krijgen. Het irrigatiekanaal Trusera, iets boven Mülebach en Ernen, een zgn. suone, dateert al uit de Middeleeuwen. In 2005 werd door een anonieme Walliser geldschieter en het kanton Wallis geld bijeengebracht voor een grondige renovatie. Langdurig regenval in het voorjaar en zomer van 2013 hebben de suone dusdanig beschadigd dat de suone momenteel buiten gebruik is. Een beschrijving van de educatieve huizenroute is te verkrijgen vooraan in het dorp. De volledige fotoserie van de educatieve huizenroute is te vinden onder het fotoboek op deze site.

  • 09OW1muhlebachMuhlebach
Dankzij de nieuwe hangbrug over de Lammaschlucht (Hängebrücke Fürgangen-Mühlebach) tussen Fürgangen en Mühlebach, die in de zomer van 2015 werd geopend, zijn de twee wandelgebieden Ernen en Bellwald met elkander verbonden. Tegelijkertijd is Bellwald nu verbonden met de bestaande fietsroute van Gletsch naar het Meer van Genève. Mühlebach is nu ook verbonden met het MGB station Fürgangen. De 280 meter lange en 1.40 meter brede brug is het gehele jaar toegankelijk voor wandelaars, rolstoelgebruikers en fietsers. Fietsers moeten wel afstappen, op de brug mag niet gefietst worden.

FIESCH

  • 01OW1fieschFiesch
Fiesch gelegen aan de monding van het Fieschertal (Fieschergletscher) in het Rhônetal. Eveneens een eigen gemeente in dit Wallis gedeelte en maakt deel uit van het district Goms. Tussen de nieuwbouw vindt men nog tal van mooie, oude, gerenoveerde huizen. In de gehuchten Wiler en Wichel staan nog oude kapellen uit resp. 1703 en 1691.   Aan de voet van de Fieschergletscher en Aletschgletscher is het goed toeven en wie van natuur en belevenissen houd heeft het hier reuze naar zijn zin in dit jonge gebied van de Rhône. Vanuit het kleine plaatsje Fiesch op 1050m hoogte gelegen met zijn donkerbruine huizen vertrekt een gondelbaan naar de Eggishorn (2926m).

In dit Walliser hoogdal is er tijd voor actie, Eggishorn, wandelend over smokkelaarspaden en ontspanning, immers in frisse berglucht gaat het allemaal wat gemakkelijker - ook ontspannen. In Bellwald op 1600m gelegen kunt u niet alleen van het prachtig uitzicht genieten maar ook van de innerlijke rust. Ook zijn de zijdalen van het Goms wereldberoemd door zijn mineralen die er nog steeds gevonden worden. Leuke links; http://www.fiesch.ch/ - http://www.riederalp.ch/.

EGGISHORN

FIESCH-FIESCHERALP-EGGISHORN-ALETSCHGLETSCHER-MARJELENSEE-FIESCHERALP

  • 01OW1eggishornFiesch dorpskerk
In het schilderachtige dorpje Fiesch, in het zon- en sneeuwzekere zuiden van Wallis, kunt u van een prachtige vakantie genieten. Fiesch ligt in het Goms, een internationaal (UNESCO) werelderfgoed natuurgebied, Fiescheralp Eggishorn, dat vakantiegangers in alle seizoenen het beste te bieden heeft.

Gemoedelijk brengt de kabelbaan in het dorp u van Fiesch naar het hoger gelegen tussenstation Fiescheralp (Kühboden) op een hoogte van 2205m. De Fiescheralp is wereldberoemd als centrum van "Gleitschirm- en Delta-flieger" evenals Bettmeralp en Riederalp. Het skigebied van Fiesch (de Fiescheralp) vormt tezamen met Bettmeralp en Riederalp het zgn. Aletschgebied, vernoemd naar de reusachtige gletsjer, die op tal van plaatsen kan worden waargenomen en zelfs onder leiding van een gids kan worden belopen.

  • 03OW1eggishornBergstation Eggishorn
Vanuit Fiescheralp kan men verder met de kabelbaan naar het bergstation dat gelegen is op een hoogte van 2893m. Achter het bergstation ligt de Eggishorn (2927m) is het enige punt, vanwaar men de gehele Aletschgletscher kan bewonderen. Langs de “Horli Hitta” gaat het richting Eggishorn.


  • 08OW1eggishornEggishorn
Na het fotograferen van het kruis met de prachtige Aletschgletscher en de Märjelensee, vervolgen we de route want er moeten nog  een flink stuk worden gedaald. Finsteraarrothorn, Oberaarhorn, Fieschergletscher en Märjelesee vanaf de Eggishorn, evenals Jungfraujoch Mönch, Trugberg en Eiger.

We verlaten het bergstation en gaan afdalen overeen goed begaanbaar en uitstekend gemarkeerde route richting Märjelensee. Langs de Gletscherstube (zie ook onder Berghutten) gaat het nog even richting Aletschgletscher, om vervolgens door de tunnel terug te lopen richting Fiescheralp. De kabelbaan brengt ons aan het eind van de dag terug naar het dalstation in Fiesch.

 

 

Een impressie van de wandelroute.

FIESCHERTAL

  • 03OW1eggishornBergstation Eggishorn
Fieschertal is een plaats in het Zwitserse kanton Wallis, en maakt deel uit van het district Goms. Fieschertal ligt onderaan de Fieschergletscher in het dal van het riviertje Wysswasser, dat  bij Fiesch uitmondt in de Rhône. Fieschertal is met ruim 17 ha een van de grootste gemeenten in Zwitserland. Het dorp ligt in het Alpengebied van het bovenste Rhônedal en wordt gekarakteriseerd door zijn droge en mooie zomers.

De hutten in deze omgeving staan beschreven onder Berghutten; Burghütte, Gletscherstube.

HANGBRUG ASPI-TITTER

  • 01OW1HangebruckeAspiTitterHangbrug Aspi-Titter
14 Augustus 2016 werd de nieuwe hangbrug Aspi-Titter over de Wysswasser kloof geopend. Hij verbindt daarmee de plaatsen Bellwald en Fieschertal met elkaar in het kanton Wallis. Hierdoor kan men vanaf nu op hoogte blijven wandelen, dankzij de hangbrug zijn de wandelroutes van het Aletschgebied aan Walliser zijde verbonden met de Gommer Höhenweg. De brug heeft een lengte van 160m, hangt 120m boven de Wysswasser kloof, weegt 22 ton en heeft  500.000 CHF gekost. Het grootste gedeelte van het geld werd door sponsoren bijeengebracht. Geïnteresseerden kunnen een houten treeplank van de hangbrug kopen voor 100 frank, daarmee komt uw naam, middels een naamplaatje op een treeplank te staan. Meer hierover op hun eigen website: http://www.aspi-titter.ch. Het ruim 6 km lange traject staat ruim 3 uur aangegeven en het maakt weinig verschil van welke zijde begonnen wordt. Vanuit Bellwald staat de hangbrug 1.45 uur aangegeven en vanuit het Fieschertal staat de brug 1.20 uur aangegeven. Maar hoe je het ook bekijkt er moet geklommen en gedaald worden. Aangezien we het Fieschertal al eens hebben verkend richting Burghütte en Marjelensee, gaat nu onze interesse uit naar Bellwald als startpunt waar we de auto  dan ook parkeren. Vanuit Bellwald (1625m) wandelen we richting Ried en volgen de aanwijzing Aspi-Titter Hängebrücke. In Ried (1584m) staat de hangbrug 1.25 uur aangegeven. Tijdens de wintermaanden wordt de hangbrug afgesloten.

  • 06OW1HangebruckeAspiTitterWannenzwillinge,Klein Wannenhorn,Distelgrat,Distelspitz
Gemoedelijk gaat het bergopwaarts en we hebben een weidse blik over het Fieschertal met op de achtergrond het Mischabelmassief. Voor ons de opdoemende Wannenzwillinge, Klein Wannenhorn, Distelgrat en Distelspitz. Een gedeelte van de wandelroute gaat over de Dr. Felix Kamil-Wäg, een lange afstandswandeling van ca. 5 uur die begint in Bellwald en via informatieborden en een QR-code krijgt men informatie tijdens deze  wandelroute. Via de gehuchten Obflie (1773m) en Schranni (1855m) bereiken we het hoogste punt van de wandelroute en dalen we richting hangbrug. Steil naar beneden gaat het over betontrappen door het Aspiwald richting de hangbrug. Nog een laatste steile afdaling en we bereiken het begin van de hangbrug, waar we 160 meter lang boven de voormalige Fieschergletscher wandelen. Ook deze gletsjer, maar dat zagen we jaren geleden al bij de wandeling naar de Burghütte, loopt ziender  ogen terug.

  • 10OW1HangebruckeAspiTitterHangbrug Aspi-Titter
Aan de overzijde van de hangbrug is voor ons bekend terrein, hier nuttigen we onze meegebrachte lunch en wandelen daarna door het Titterwald richting Unnerbärg. Op de splitsing met de vaste brug over het Wysswasser bereiken we het laagste punt van de wandelroute (1300m) en daarna moeten er nog een redelijk aantal hoogtemeters worden geklommen. Via het gehucht Biel, waar we nog een fantastisch uitzicht op de hangbrug hebben, bereiken we Egga. De Muttergottes-kapel stamt uit de 17e eeuw. Het altaar  zit achter een gesloten ijzeren poort, met aan de zijwanden 14 portretten van de kruisweg. Door het dorp gaat het verder bergopwaarts, via Riederbina bereiken we het bergdorp Ried. In het dorp gaat het tussen de woningen door en over erven steil bergopwaarts. Ook in het hoger gelegen deel van deze nederzetting staat een kapel ter ere van de onbevlekte ontvangenis van moeder Maria. De Muttergottes-Kapelle staat als het ware ingeklemd tussen de woningen, wat geen recht doet aan het kapelletje. Opvallend is de klok midden op de kapel, of is de kapel door de eeuwen uitgebreid? Wie zal het zeggen, ik moet het antwoord schuldig blijven en heb het niet kunnen achterhalen. Even later bereiken we Bellwald Gasse waar we langs het dalstation van de Richinenen bergbaan naar de parkeerplaats wandelen en terugkijken op een leuke spectaculaire wandeldag.

ALETSCHGLETSCHER

BETTEN-BETTMERALP-BETTMERHORN-ALETSCHGLETSCHER

  • 01OW1aletschgletscherAletschgletscher
Op een hoogte van bijna 2000 meter ligt het knusse autovrije dorpje Bettmeralp, dé toegangspoort tot de Aletschgletscher. Deze 23 kilometer lange gletsjer is één van 's werelds meest beschermde natuurgebieden en meet een oppervlakte van 117 km². De grootste breedte van de gletjer meet 1800m en zijn grootste dikte is 800m. De Aletschgletsjer heeft een stroomsnelheid van ca. 200m per jaar. De Konkordiaplatz aan de voet van Eiger Monch Jungfrau en Aletschhorn, ligt de oorsprong van de grootste gletsjer in dit Alpengebied. Met behulp van enkele gondelbanen is het eenvoudig dit bijzondere gebied met uw hele gezin goed te leren kennen. De gemakkelijkste route is via Mörel naar Riederalp of via Betten naar Bettmeralp vanwaar het nog maar een uurtje lopen is om de gletsjer in vol ornaat te aanschouwen. De beschermde berghelling langs de gletsjer (Aletschwald), is een stuk bos met eeuwen oude lariksen en Arve (Pinus cembra).

Beleef het ijzige huiveren in de hitte van een zomerdag voor de 23 km lange Aletschgletsjer in het UNESCO wereldnatuur erfgoed. Vanuit Bettmeralp kunt u verder naar Bettmerhorn (2643 m) en Riederfurka, waar de hoogste alpentuin van Zwitserland is aangelegd. Ook kunt u zich uitleven met mountainbiken, wandelen, golfen, of u laten verwennen in de gezellige hotels in het Aletschgebied. Gewoon een andere vakantie. Voor meer informatie. (Zie de volgende link: http://www.bettmeralp.ch/).

RIEDERALP

RIEDERALP-RIEDERFURKA-ALETSCHGLETSCHER-HÄNGEBRÜCKE

  • 02OW1riederalpBergstation Riederalp
Het dalstation in Mörel (759m) is ons volgend uitgangspunt voor een adembenemend avontuur: de hangbrug over de Aletschgletscher. De beide kabelbanen in Mörel brengen u in korte tijd naar het Bergstation Riederalp (1905m). Langs de prachtige huizen op Riederalp is het een kleine drie kwartier lopen over een brede bergweg naar Riederfurka (2065m).

  • 05OW1riederalpRiederfurka
Op Riederfurka valt het meer dan 100 jaar oude Villa Cassel gelijk op. We besluiten om eerst richting de hangbrug te wandelen en later op de dag naar Villa Cassel te gaan. De Driestgletscher is een van de vele gletsjers in dit prachtig gebied. De markante toppen Gr.Fusshorn (3627m), Geisshorn (3740m) en Aletschhorn (4195m) prijken hier nog eens boven uit. De bijna 10 km lange wandeling zal zeker 4½ uur in beslag nemen. De twee uur durende afdaling gaat door het oeroude Aletschwald richting hangbrug. Het Aletschwald bestaat hoofdzakelijk uit naaldbomen, waaronder eeuwen oude Arve (Pinus cembra).

 

  • 08OW1riederalpSuone Oberriederi
Een karig bordje voor zo’n monumentale suone,  vrij vertaald staat er op het bord: Oberriederi gebouwd tussen 11e en 13e eeuw in gebruik tot eind van de 16e eeuw. De zuidelijke warme en droge hellingen in Wallis  betrokken al eeuwen hun water uit het Aletschgebied. Dat we hier met een restant te maken hebben van zgn. irrigatiekanalen (suonen) staat verder nergens vermeld. Een leuke Duitse website legt alles haarfijn uit van de suonen in dit gebied: zie http://www.geographie.uni-stuttgart.de/exkursionsseiten/wallis_2001/html/aletschwald/aletschwald_content.html. (De tekening van het waterkanaal komt van deze website).

  • 12OW1riederalpAletschgletscher Aletschwald
Vanaf Silbersand (1920m) is het nog drie kwartier lopen naar de hangbrug. De picknick plaats ligt er verlaten bij, open vuur is ten strengste verboden, wat eigenlijk vrij logisch is voor dit droge, uniek gebied. Vanaf Silbersand kunnen we al een glimp opvangen van de Aletschgletscher. Duidelijke te zien zijn de sporen van de laatste ijstijd uit 1856, de morenen uit die tijd steken inmiddels 180m boven de huidige gletsjer uit. Gemiddeld verliest de Aletschgletscher zo’n 20 meter terrein per jaar. Vanuit het dichte Aletschwald is het hier en daar toch mogelijk om een foto te maken van de indrukwekkende Aletschgletscher.

  • 15OW1riederalpGrunsee
Over en door een goed gemarkeerde, ruige kloof gaat het vervolgens richting hangbrug. Aangekomen bij de Grünsee (1614m), die zich 80 jaar geleden nog onder het ijs bevond, nemen we even tijd voor onszelf en genieten van dit prachtig bergmeer. De laatste 15 minuten van de route vanaf Grünsee naar de hangbrug gaat door een ruig gebied, over grote stenen en is hier en daar met staalkabels gezekerd. Aangekomen bij de stalen hangbrug zal menigeen moed moeten verzamelen om de eerste stap te zetten op de hangbrug.

  • 16OW1riederalpHangebrucke Aletschgletscher
De hangbrug heeft een lengte van 124m en is een meter breed. De hangbrug hangt in onbelaste toestand 5,5m door en bij volle belasting maar liefst 6,8m. Het leeggewicht van de hangbrug is 8 ton en maximaal mag de brug 101 ton dragen. De hangbrug hangt 80 meter boven Massaschlucht. En vanaf de hangbrug heeft men zicht op de indrukwekkende gletsjerdeur van de Aletschgletscher.

 

  • 22OW1riederalpBoomstronken
Een rondwandeling zit er vandaag niet in maar er bestaat ook een mogelijkheid om aan de ander kant van de brug, via het Aletschji naar Belalp te wandelen. De biljetten voor deze toer kan men dan beter gelijk kopen bij het dalstation. Voor ons zit er niets anders op dan door het steile bos, nu via Teiffe Wald, de weg terug te nemen naar de Riederfurka. Eeuwenoude boomstronken in het oude Aletschwald leveren de volgende plaatjes op.

  • 23OW1riederalpVilla Cassel/Riederfurka
Aangekomen op Riederfurka wandelen we nog even naar Villa Cassel. Villa Cassel werd van 1900-1902 gebouwd door de Engelse bankier Sir Ernest Cassel. Enige weken in het jaar gebruikte hij de Villa voor een vakantie, eventueel met welgestelde gasten, zoals Winston Churchill. Thans is er het “Pro Nature Zentrum Aletsch” in gevestigd. De wandeling in de tuin achter de Villa duurt ruim een uur. Over aangelegde themapaden kan men anekdotes uit die tijd lezen en tevens prachtige bloemen aanschouwen.

De Zwitserse bond van natuurbescherming heeft nog een prachtige berghut op de Riederfurka: De Aletschhütte. Vanaf Riederfurka hebben we al weer zicht op Riederalp, het bergstation ligt er verlaten bij in de vroege avond. We gaan terug naar het dalstation Mörel en genieten nog even na van een fantastische wandeling. Door het bos heb je weinig vrij uitzicht op de Aletschgletscher. Het zicht op de Aletschgletscher vanuit Bettmerhorn en Eggishorn is vele malen mooier.

MÖREL

  • 04OW1morelMorel
Mörel is van oudsher de “feitelijke” uitvalbasis naar het prachtige Aletsch-gebied. Mörel ligt in  kanton Wallis en maakt sinds 2009 deel uit van de gemeente Mörel-Filet, het oostelijke district van Raron. Het dorp heeft een eigen karakteristieke architectuur.  Bovendien is het sfeervol en een uitstekende uitvalbasis naar de Aletschgletscher. Twee liften gaan vanuit Mörel naar de Riederalp (Ried-cabine en de Greich-gondel), vanwaar je toegang hebt tot het prachtige Aletsch-gebied. De kerk St. Hilarius met knekelhuis (Hl. Josef) werd van 1527-1547  opnieuw gebouwd. De toren dateert uit de 12e eeuw, nadat een stormvloed in de 13e eeuw de kerk van zijn grondvesten heeft weggespoeld. Ook de pastorie tegenover de kerk is weinig bespaard gebleven, het houtwerk dateert uit 1586, een aardbeving en overstroming in 1755 heeft de pastorie in die tijd erg beschadigd. Ondanks dat het in 1973 door brand werd getroffen, heeft de pastorie nog vele schatten uit vroegere jaren kunnen behouden.

BINNTAL

  • 01OW1binntalBrug Binntal
In het zuidoosten van Fiesch ligt een bijzonder bergwandelgebied met een geheel eigen karakter: het Binntal. Afgesloten van het nabijgelegen Rhônedal door een smalle, diepe kloof en tunnel. Het eerste dorp van het dal is Ernen, gelegen op 1196m en het best bewaarde dorpsgezicht van het kanton Wallis. Met talrijke opvallende oude huizen, waaronder het Tellhaus uit 1578, met bekende afbeeldingen van het Willem Tell verhaal. Beroemd is het Binntal om zijn grote rijkdom aan mineralen en bergbloemen, het is in 1964 tot beschermd wandelgebied verklaard. Tussen Binn en Fäld ligt de enige camping in het dal. Vanuit het dorpje Binn (1389m), heeft men een goede uitvalsbasis voor het zoeken naar mineralen of een afwisselende wandeling te maken. In de Lengenbach-groeve bij Fäld werden 58 verschillende soorten mineralen gevonden.

Het dorpje Binn heeft een markante boogbrug uit 1564, de barokke Antoniuskapel uit 1690 en het romantische hotel Ofenhorn uit 1883. Het Binntal heeft voor bergwandelaars zeer veel te bieden. De wandelpaden zijn van uitstekende kwaliteit en goed gemarkeerd. Naar keuze zijn er korte trektocht naar een hooggelegen berghutten; de Mitttlebärghütte (2395m), Binntalhütte (2267m) en de Albrunpass (2409m) zijn in een kleine 4.00 uur te wandelen. Het Binntal uitrijdend komen we weer op de doorgaande weg in het Rhônedal waar het vervolg verhaal te lezen is onder Oost-Wallis 2 (Brig-Leuk/Susten).