PIOTTA CENTRALE RITÓM (VALLE LEVENTINA)
Ver verwijderd van het drukke Leventina dal, ligt rond de hoogste alp van Ticino een waar bergmeerparadijs in een beschermd landschapsgebied; het Pioradal. Het gebied rond de meren Lago Ritom, Lago Cadagno en Lago Tom leent zich uitstekend voor aantrekkelijke wandelingen in een landschap vol ongenaakbare schoonheid. Piotta Centrale Ritóm (1005m) is het uitgangspunt naar de hoger gelegen bergmeren: Lago Ritóm, Lago Cadagno, Lago di Tom en niet te vergeten de Capanna Cadagno (1987m). De Ritom “standseilbahn” is één van de steilste banen van Europa met een stijgingspercentage van 87,8%. De baan werd in 1921 gebouwd gelijktijdig met de naastgelegen SBB waterkrachtcentrale.
Op het tussenstation Altanca (1378m) hebben we een prachtig uitzicht op het zuidportaal van de Gotthardtunnel bij Piotta. Het dorp Altanca (1390m) biedt vele wandelmogelijkheden. Bij Altanca-Foss (1410m) gaat een smalle weg omhoog naar de parkeerplaats bij de stuwdam van Lago Ritóm. Een verwarrend verkeersbord doet u denken dat genoemde tijden geen doorgang is toegestaan, dit geldt echter alleen voor het dorpje Cadagno. Of het lonend is de smalle weg naar boven te rijden moet een ieder voor zich bepalen. Het parkeergeld bij Lago Ritóm bedraagt 8 CHF per dag, een ritje Altanca-Piora kost 11 franken retour.
Van bijzonder belang is de kerk van de heiligen Cornelius en Cyprianus, het dateert uit de zeventiende eeuw, maar de oorspronkelijke bouw dateert uit de 11e - 13e eeuw. We gaan via het tussenstation Altanca, naar het bergstation Piora (1793m). Van hieruit is het 25 minuten lopen naar de stuwdam van Lago Ritóm. De wandeling gaat over de rijbaan richting het meer en biedt een prachtig uitzicht op de omgeving. Bij Piora (1852m) Lago Ritóm aangekomen hebben we vele wandelmogelijkheden waarbij onze voorkeur uitgaat naar de Capanna Cadagno en via Lago di Tom terug. De weg om het meer is een saaie, brede weg bedoeld voor agrarisch gebruik. De omgeving is indrukwekkend en de kapel S.Carlo is een plaatje op zich. In het bergdorp Cadagno hebben we zicht op de P.Corandoni (2629m) richting de Cadagno-hut. Bij Canvetto da Charly-Cadagno, het plaatselijke restaurant van het dorp, kijken we uit op de P.Taneda (2667m). Op Alpe di Piora (1964m) is het rustig, de koeien zijn een aantal dagen geleden naar beneden gebracht en het boerenleven lijkt hier stil te staan. De stallen zijn schoon en de boerderijen winterklaar. Langs Alpe di Piora vervolgen we de route richting de Cadagno-hut die we al geruime tijd in het vizier hadden.Capanna Cadagno (1987m) is een SAT berghut op een mooie locatie in een prachtige omgeving. Naast de hut voert Murinascia Grande het water af via een diepe kloof richting Lago Ritóm. (Zie ook het verhaal onder Berghutten; Capanna Cadagno).
We verlaten de hut en vervolgen de weg om het Cadagno meer, waar we Lago Ritóm (1850m) en Lago Cadagno (1921m) in een blik kunnen vangen. Via Cadagno di dento, een aantal woningen aan de andere kant van het meer, gaat het via Cadagno en een steile klim naar Lago di Tom, een bergmeer dat ruim 200 meter hoger is gelegen. Halverwege de klim blikken we nog even terug en hebben we een prachtig uitzicht op Lago Cadagno, Alpe di Piora en Capanna Cadagno.
Lago di Tom (2022m) het laatste bergmeer voor deze dag. Ook de boerenbedrijven op Alpe Tom zijn al winterklaar, zo rond eind september. De hoger gelegen bergmeren richting de Capanno Cadlimo (2570m) bewaren we voor een volgende keer. De krijtrotsen in dit gebied leveren mooie plaatjes op. De vele “Murmeltiere” in dit gebied eten er nog lustig op los, voor ze aan hun winterslaap beginnen. Vanaf Lago di Tom hebben we Lago Ritóm alweer in het vizier, een steile afdaling volgt naar Alpe Ritóm aan het Ritóm stuwmeer. De avond valt over het Ritóm stuwmeer. We vervolgen de route naar het bergstation en genieten nog even van het prachtige uitzicht. Het bergstation ligt er op een aantal bergwandelaars na verlaten bij en de laatste dalvaart brengt ons weer terug naar ons beginpunt van de route, Altanca.
