DELÉMONT
Delémont op zijn Duits Delsberg genoemd, is de hoofdstad van het Zwitserse kanton Jura en staat bekend om de Victorinox fabriek, waar het wereldwijd bekende Zwitserse zakmes gefabriceerd wordt. Victorinox heeft in 2005 de Wenger fabriek overgenomen. Delémont is een verwijzing naar de stad waar de voormalige Wenger fabriek nog altijd staat. Maar Delémont, doorkruist door de rivier de Sorne die hier uitmondt in de Birse, heeft meer te bieden het heeft een oude binnenstad met daaromheen gedeeltelijk nog een oude vestingmuur. Delémont werd voor het eerst genoemd in 737 als Delemonte. In de gemeente zijn vijftien urnengraven ontdekt, wat er op duidt dat het gebied al in de midden-bronstijd bewoond werd. Ook zijn er bewijzen gevonden van een Romeinse nederzetting. Delémont werd in 1979 als hoofdstad uitgeroepen van het nieuwgevormde kanton Jura. Het is dan ook de jongste kantonhoofstad van Zwitserland. Voorheen viel een groot deel van de Jura nog onder het kanton Bern.
De historische binnenstad kenmerkt zich door zijn schilderachtige middeleeuwse huizen met chique gevels. Kenmerkend voor Delémont zijn de monumentale waterbronnen in laat renaissancestijl. In de stad staan maar liefst vijf waterbronnen. Bovendien heeft Delémont een prachtig bisschopspaleis.
De laat-barokke parochiekerk St-Marcel werd voor het eerst genoemd in 1255. Tot 1792 diende de kerk als kapittelkerk voor het kapittel van kanunniken van Moutier-Grandval, die door de protestantse Reformatie naar Delémont waren gevlucht. De kerk werd voor het laatst in 1972 gerestaureerd. De kerktoren werd in 1850 gebouwd. Naast de kerk staat de pastorie die in 1717 opnieuw gebouwd werd vanwege een brand, tot 1929 diende het als pastoorswoning, de restauratie vond voor het laatst plaats in 1977.
Maison Wicka werd in het begin van de zeventiende eeuw gebouwd door de familie Wicka. De twee portalen uit 1628 en 1684 aan de zijingang van de woning hebben een driehoeks-vorm boven de entree en ramen in laatgotische stijl. Het Wicka-huis werd in 1975/76 gerestaureerd.
De fontein van Sint Hendrik II (De Duitse keizer van 1014 tot 1024) staat sinds 1854 voor het voormalige ziekenhuis van de stad Delémont. De twee stadspoorten van de middeleeuwse oude binnenstad, Porte au Loup en Porte de Porrentruy zijn goed bewaard gebleven.
Vlakbij de stadspoort “Porte de Porrentruy” aan de doorgaande weg staat de synagoge van Delémont, gebouwd in 1910/11. Voorheen werden diensten gehouden bij particulieren thuis van de joodse gemeenschap en vanaf 1862 huurde de gemeenschap een gedeelte van het kasteel. Na de inhuldiging in 1911 telde de joodse gemeenschap 80 zetels, 40 mannenzetels en evenveel vrouwenzetels. De joodse gemeenschap in Delémont is nooit groot geweest maar in 1970 was ze zo gekrompen dat het niet langer mogelijk was om een minyan (10 volwassen joodse mannen) te vormen die nodig zijn voor een volledige joodse gebedsdienst. In 2000 werd het gebouw grondig gerenoveerd.
