HISTORISCHER WANDERWEG GISWIL
ROUTE 1: RUNDEZ UND KLEINTEIL
De Historischer Wanderweg Giswil bestaat uit twee wandelroutes. Route 1: (die we hier beschrijven) Rudenz-Kleinteil, start bij het station van Giswil. Route 2: Grossteil start bij de kerk in Grossteil. Voor beide wandelroutes staan twee uur wandeltijd aangegeven, samen zullen ze dus vier uur wandelen vergen. De borden bij de bezienswaardigheden voorzien ons van interessante informatie. Vanuit het station wandelen we in zuidelijke richting, richting Brünigpass. Burgruïne Rudenz zien we aan de linkerkant op de heuvel. De woontoren werd in de 13e eeuw gebouwd en dankt zijn naam aan “Geschlecht von Rudenz” die uit Berner-Oberland (Meiringen) kwamen. Vervolgens passeren we de rijbaan, richting het oude gedeelte van Giswil, rond de kerk. De wandelroute is goed gemarkeerd “Historischer Wanderweg”. De alp-hut aan de voet van de kerkheuvel stond vroeger op de Giswiler Alp Wuost in het Glaubenberggebied. Nu kunnen bezoekers zien hoe er gewoond werd in de Wuosthütte op de Alp. De Fischerhütte en het Sigristenhaus die gebouwd werden in 1783 staan ook in hetzelfde gedeelte onderaan bij de kerk. In de pastorie uit 1633 bevindt zich ook nog een rechtszaal. In het huis was men bevoegd om recht te spreken, vandaar dat het huis in de 18e eeuw rood werd geschilderd. Op de heuvel gaan we langs en door de kerk van 1629. In de kerktuin staan nog een aantal oude klokken en een mooi labyrint bevindt zich achter de kerk. Vanaf de Michael-kapel achter de kerk hebben we een prachtig uitzicht op het Giswiler landschapen de Wetterhorngruppe (bij helder weer). Voor de bedekte houten brug over de Giswiler Laui gaat het langs de oever van de gelijknamige rivier richting Kleinteil. In 1629 werd de oorspronkelijke kerk hier langs de Laui zwaar beschadigd, de huidige kapel “Alte Kirche” is een herinnering aan de oorspronkelijke kerk. Langs de kapel vervolgen we de route door het bos en passeren bij Geri de rijbaan. De Schlegelsäge, (een houtzagerij op waterkracht aangedreven) functioneert naar een eenvoudig, maar geraffineerd principe. Bij een draaibeweging van het waterrad word de zaag omhooggetild tot hij door zijn eigengewicht weer naar beneden valt. Het zaagblad heeft dan een zaagsnede gemaakt in het hout. Langs de Schlegelsäge vervolgen we de wandelroute over de brug naar Kleinteil. Hier heeft men de mogelijkheid om de wandeling uit te breiden. Langs de Altibach gaat het bergopwaarts naar de “Steibi” waterval en Sacramentskapel. Bij de wandeltijd moet men dan 1-1½ uur bijtellen. De bergruïne in Kleinteil, Rosenberg genaamd, is het restant van een Meiertoren uit de 17e eeuw. De toren stamt volgens onderzoek waarschijnlijk uit een veel ouder tijdperk zo rond de eeuwwisseling van de 13e eeuw. De boerderijen in Kleinteil stammen uit de 16e – 19e eeuw. De woning aan de Grütli werd in 1593 gebouwd. Bijzonder is de dubbele Spycher uit de 17e eeuw, aan de Brend. Het huis aan de Furen is ook in de 17e eeuw gebouwd, de Spycher naast de woning werd in de 19e eeuw gebouwd.
Ons oog viel wel op een heel bijzonder verschijnsel aan de overzijde van de straat. Is het huis nu weggezakt of is het omliggende weiland nu verhoogd? Er woont niemand meer in het huis. Uit navraag bleek dat een plaatselijke architect de landerijen heeft opgekocht en ze vervolgens heeft opgehoogd om zo beter beschermd te zijn tegen de Laui. Volgens de buurtbewoners zijn de kosten van afbraak nogal hoog, zodat het voorlopig nog zo blijft staan. Vanaf hier wandelen we terug langs de Mühlebach en over de Lauidam naar het treinstation in Giswil. Vanaf hier kan men ook het 2e deel wandelen. Via het Grundwald bereiken we dan Grossteil. De Giswiler Laui is een van de grootste wildwaterbekken van Zwitserland.
Onbegrijpelijk dat de boven-lopen rond de Haldimattstock (onder Glaubenbielenpass te lezen op deze website) en omliggende toppen bij slecht weer zo’n ravage kunnen aanrichten. Op de brug over de Laui fotograferen we de kraan die nog graafwerkzaamheden moet uitvoeren in de rivierbedding. Eenzelfde foto is dagen geleden gemaakt vanaf de Glaubenbielenpass, om u een indruk te geven van de omvang. Wij wandelen na ruim 2 uur Giswil weer binnen, waar inmiddels de zon is gaan schijnen na het optrekken van de zgn. hochnebel, langs de pastorie en schuur bereiken we ons eindpunt.
